120 osób wzięło udział w formule stacjonarnej, a ponad 300 osób śledziło transmisję online. Konferencja organizowana przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię zgromadziła i zachęciła do dyskusji ekspertów, aktywistów i samorządowców.
Spotkanie odbyło się we wtorek 13 września 2022 roku w atrakcyjnych przestrzeniach Muzeum Śląskiego w Katowicach. Transmisję online śledziły osoby z Polski, Niemiec, Francji, USA, Chin, Finlandii, Niderlandów, Austrii, Hiszpanii oraz Szwecji.
Pomysłodawcą i organizatorem wydarzenia była Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, a o część merytoryczną zadbał Adam Błażowski, inżynier i publicysta, od 15 lat zajmujący się efektywnością energetyczną, doradztwem w kwestiach Smart City, CleanTech, rozproszonej energetyki odnawialnej oraz energii jądrowej.
Czy energetyka jądrowa jest szansą dla transformacji energetycznej regionów węglowych?
A może jest koniecznością dla osiągnięcia celów niskoemisyjnych? Dlaczego samorządy powinny interesować się rozwojem energetyki jądrowej? To tylko kilka z pytań, które przed uczestnikami postawili organizatorzy.
– Bezpieczeństwo energetyczne to również odpowiedzialność samorządów. Obecny kryzys paliwowy pokazuje jak ważna jest niezależność energetyczna. Alternatywą dla tradycyjnych źródeł energii mogą być modułowe bloki atomowe. Być może mogłyby dostarczać energię elektryczną do miast Metropolii. Trzymamy kciuki za rozwój tej technologii – powiedział Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Mowę otwierającą spotkanie wygłosił prof. Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego. – Atom to nie jedyne rozwiązanie, ale nie ma rozwiązania bez atomu. Plany pilnego odejścia Unii Europejskiej od paliw kopalnych z Rosji sprawiły, że wiele krajów unijnych zrewidowało swoje podejście do energetyki jądrowej. Ostatnie sondaże pokazują istotny wzrost poparcia dla energetyki jądrowej, nawet w Niemczech. Samowystarczalność energetyczna polskich samorządów może także opierać się na inwestycjach w atom, choć to wymaga wsparcia z poziomu krajowego i nie jest to łatwy wybór – zauważył prof. Buzek.
Uczestnicy konferencji zapoznali się ze stanowiskiem Polskiej Akademii Nauk w kwestii OZE i atomu. Przedstawił je prof. dr hab. Szymon Malinowski, dyrektor Instytutu Geofizyki Uniwersytetu Warszawskiego. – Ze wszystkich źródeł nieemisyjnych energetyka jądrowa jest najlepsza pod względem dyspozycyjności, to znaczy możliwości wyprodukowania energii w tym czasie, kiedy chcemy ją zużyć. Produkuje też ciepło, które mogłoby być wykorzystane w sieciach ciepłowniczych. Jest przyjazna dla środowiska, ponieważ emituje gazy cieplarniane tylko na etapie budowy – zauważył profesor. – Energetyka jądrowa może nas uniezależnić od wydobywców paliw kopalnych. Nie byłoby wojny w Ukrainie, gdybyśmy nie kupowali ogromnych ilości surowców energetycznych z Rosji. Energetyka jądrowa, wraz z energetyką wiatrową i słoneczną, to nasza przyszłość. Musimy pamiętać o sprawiedliwej transformacji. Energetyka jądrowa musi być zarządzana przez ludzi, przez samorządy, a nie przez wielkie koncerny – zaznaczył Malinowski.
Doktor Bożena Horbaczewska ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Łukasz Sawicki, główny specjalista w Departamencie Energii Jądrowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska przedstawili model SaHo, w którym to państwo buduje elektrownię jądrową, a następnie sprzedaje ją końcowym odbiorcom. Mają oni prawo i obowiązek odbioru energii po kosztach jej wytworzenia. Energia odbierana jest proporcjonalnie do udziału we własności. Sprzedaż prądu bez marży oznacza niskie koszty dla odbiorców – bez zysku producenta, opłaty mocowej oraz poza rynkiem energii. Koncepcja wykorzystuje mechanizmy np. polskiej energetyki przemysłowej (gdzie zakłady wytwarzają prąd na własne potrzeby) czy modeli spółdzielczych z Finlandii oraz USA.
Gościem specjalnym konferencji był Mark Nelson, współautor raportu „Repowering Coal”. – Amerykańskie elektrownie jądrowe wymagają średnio 0,7 pracownika na megawat mocy, podczas gdy elektrownie węglowe zatrudniają średnio 0,15 pracownika na megawat. Ponadto zbudowane dziś elektrownie jądrowe będą działać co najmniej 80 lat. To wszystko oznacza, że lokalne społeczności przez prawie sto lat mogą odczuwać korzyści z inwestycji w energetykę jądrową – czytamy w raporcie.
– Z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska wynika, że poparcie dla budowy elektrowni jądrowych w Polsce jest najwyższe od 10 lat. Za tym rozwiązaniem opowiada się 74% badanych – zauważyła Joanna Szostek, zastępca dyrektora Pionu Komunikacji i Relacji z Interesariuszami spółki Polskie Elektrownie Jądrowe.
– Poparcie to jest w dużej mierze powiązane z obecną sytuacją geopolityczną na świecie, a wzrosty cen, brak surowców energetycznych (będących podstawą bezpieczeństwa energetycznego) nie napawa optymizmem na przyszłość – zauważyła Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Panele konferencji 2022
Powitanie
Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Mariusz Skiba, Wiceprezydent Miasta Katowice
Mowa otwierająca
Prof. zw. dr hab. inż. Jerzy Buzek, Poseł do Parlamentu Europejskiego
Model SaHo – tania, czysta i stabilna energia dla samorządów
dr Bożena Horbaczewska, Adiunkt, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Łukasz Sawicki, Główny Specjalista, Departament Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
Od węgla do atomu w USA
Mark Nelson, Dyrektor Zarządzający Radiant Energy Fund
Przygotowania do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce
Joanna Szostek, Zastępca Dyrektora Pion Komunikacji i Relacji z Interesariuszami, Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o.
Stanowisko Polskiej Akademii Nauk w kwestii OZE i atomu
Prof. dr hab. Szymon Malinowski, Dyrektor Instytutu Geofizyki, Uniwersytet Warszawski
Jak „nie spalić” atomu – ABC konsultacji społecznych
Dr Tomasz Nowacki, Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
Sławomir Krenczyk, Członek Zarządu Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego
Joanna Szostek, Zastępca Dyrektora Pion Komunikacji i Relacji z Interesariuszami Polskich Elektrowni Jądrowych sp. z o.o.
Czy SMR to podstawa czy uzupełnienie przyszłej energetyki?
Adam Rajewski, Asystent, Politechnika Warszawska
Mark Nelson, Dyrektor Zarządzający Radiant Energy Fund,
Dr inż. Andrzej Sikora, Prezes Zarządu Instytutu Studiów Energetycznych
Projekt DEsire: Plan dekarbonizacji krajowej energetyki zawodowej na drodze modernizacji z wykorzystaniem rów jądrowych
Dr hab. inż. Łukasz Bartela, Profesor Politechniki Śląskiej
Panel samorządowy: Czy energetyka jądrowa jest szansą dla transformacji energetycznej regionów węglowych?
Paweł Adamów, Zastępca Prezydenta Konina
Janusz Koper, Zastępca Prezydenta Rybnika, Przewodniczący Regionalnej Rady ds. Energii
Dr Karolina Mucha-Kuś, Dyrektor Departamentu Projektów i Inwestycji, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Dr Tomasz Nowacki Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Zapraszamy na konferencję w tym roku